Orta Doğu’da artan jeopolitik gerilimler, özellikle İran ve İsrail arasında Haziran 2025’te tırmanan çatışmalar, deniz taşımacılığında büyük bir krizi tetikledi. Petrol ve gaz taşıyan tankerler başta olmak üzere, uluslararası ticaretin önemli bir kısmını etkileyen bu gelişmeler, sigorta primlerinde ve navlun ücretlerinde deniz taşımacılığı maliyetleri ciddi artışlara neden oldu.

Tanker Navlunlarında Rekor Artış

Jeopolitik çatışmaların yoğunlaştığı günlerde, özellikle Basra Körfezi’nden Japonya’ya yapılan sevkiyatlarda tankerlerin kiralama bedelleri ciddi biçimde yükseldi. TD3 endeksine göre, çok büyük ham petrol tankerlerinin navlunu Haziran ortasında yüzde 20’yi aşkın artış gösterdi. Bu artış, petrol fiyatlarını yukarı çekerken, ithalat ve ihracat yapan ülkeler için de yeni ekonomik zorlukların habercisi oldu.

Sigorta Primleri 4 Katına Çıktı

Savaş riski sigortaları açısından da tablo oldukça çarpıcı. Dünya.com’a konuşan Hayati Arıgan’ın haberine göre, özellikle Hürmüz Boğazı gibi yüksek riskli bölgelerde faaliyet gösteren gemiler için savaş riski primleri yüzde 100 ila 400 arasında yükseldi. Bu durum, sadece bir seferde varil başına 3 ila 8 dolar arasında ek maliyet anlamına geliyor.

LNG Tankerlerinde Son 8 Ayın Zirvesi

Konteyner taşımacılığı görece stabil kalırken, LNG tanker navlunu adeta rekor kırdı. Atlantik hattında günlük 51.750 dolar, Pasifik’te ise 36.750 dolar seviyeleri görüldü. Bu rakamlar son 8 ayın en yüksek seviyeleri olarak kayıtlara geçti. Deniz taşımacılığı maliyetleri artışı sektörde soru işaretleri yarattı.

Gemi Rotaları Değişti, Süreler Uzadı

Süveyş Kanalı çevresinde artan güvenlik endişeleri, gemi operatörlerini alternatif güzergâhlara yönlendirdi. Artık birçok gemi, Afrika’nın güneyindeki Ümit Burnu üzerinden sefer yapıyor. Bu rota değişikliği, sefer sürelerini 7 ila 13 gün arasında uzatırken, her bir yolculuğun maliyetine yaklaşık 1 milyon dolar ek yük bindiriyor.

Damla Alışan: “Görülmemiş Belirsizlik Yaşıyoruz”

Alışan Lojistik CEO’su Damla Alışan, deniz taşımacılığındaki belirsizliğin boyutlarına dikkat çekti:

“Sadece rotaların risk derecesi değil, aynı zamanda sigorta primleri, geçiş süreleri ve operasyonel maliyetlerdeki artış da sektördeki tüm oyuncuları yeni hesaplamalar yapmaya zorluyor.”

Alışan, Süveyş ve Akdeniz hattının Türkiye için kritik önemde olduğunu belirterek, bu hatlarda yaşanan sıkıntıların Türkiye’den çıkan yüklerin navlun fiyatlarını önemli ölçüde yükselttiğini ifade etti.

Bilgehan Engin: “Türk Şirketleri Yeni Rotalara Hazırlanıyor”

UTİKAD Başkanı Bilgehan Engin, Türk lojistik şirketlerinin yeni risklere karşı strateji geliştirdiğini açıkladı:

“Türkiye merkezli lojistik şirketleri, jeopolitik risklere karşı yeni rotalar ve dijital altyapı stratejisiyle 2026’ya hazırlanıyor.”

Hürmüz Boğazı Krizi ve Petrol Fiyatlarına Etkisi

Uzmanlara göre, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidi hâlâ ciddiyetini koruyor. Bu durumun gerçekleşmesi halinde, petrol fiyatlarının varil başına 100–150 dolar seviyelerine çıkabileceği ve küresel tedarik zincirinde büyük şoklar yaşanabileceği belirtiliyor.

Bazı gemi sahiplerinin, önlem olarak tankerleri konvoy sistemine entegre ettiği ifade ediliyor.

Enflasyon Dinamikleri ve Türkiye Üzerindeki Etkiler

Damla Alışan, risk algısının hâlâ devam ettiğini belirterek şunları söyledi:

“Savaş ve belirsizlik ortamı sadece lojistik maliyetlerini değil, birçok ülkenin enflasyon dinamiklerini de doğrudan etkiliyor. Piyasalarda belirsizlik tam anlamıyla ortadan kalkmadığı sürece, gemi operatörleri risk primlerini fiyatlara yansıtmaya devam edecek.”

Türkiye Ekonomisi Alarm Veriyor

Enerji ithalatına büyük oranda bağımlı olan Türkiye, artan petrol ve doğalgaz fiyatları nedeniyle baskı altında. Bilgehan Engin, savaşın Türkiye için doğrudan ekonomik riskler barındırdığını şu sözlerle ifade etti:

“Türkiye özelinde savaşın etkileri; daha yüksek enerji maliyetleri, artan enflasyon ve dış ticarette zorluklar olarak kendini gösteriyor.”